Bank weigert een zakelijke rekening te openen

Het komt geregeld voor dat de bank weigert een zakelijke rekening te openen. Banken beroepen zich daarbij op hun contractsvrijheid. Een zakelijke rekening is veelal essentieel voor een onderneming. De situatie waarin de bank weigert een zakelijke rekening te openen kan zich voordoen zodra u zich als nieuwe cliënt met uw bedrijf meldt bij de bank. Hetzelfde geldt voor de situatie dat de bank de bankrelatie met u opzegt, waarna de bank vervolgens weigert een zakelijke rekening te openen. Het voorgaande kan grote (financiële) gevolgen hebben voor uw onderneming.

Wilt u afdwingen dat de bank alsnog een zakelijke rekening opent? In bepaalde gevallen kan Houth Advocaat u helpen.

De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) voeren namens de overheid het toezicht uit op financiële instellingen, zoals banken en verzekeraars, en het gehele bancaire systeem. Vanwege de toenemende druk vanuit de toezichthouder en de bestaande regelgeving, met name de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), komt het steeds vaker voor dat banken potentiële cliënten als “hoog risico” kwalificeren en categoraal uitsluiten. U kunt daarbij onder meer denken aan coffeeshophouders, (auto)handelaren, seksclubhouders, vastgoedbezitters en cryptodienstverleners. Dergelijke ondernemers kunnen de nodige weerstand ondervinden bij het openen van een zakelijke rekening.

Is de bank wettelijk verplicht om een zakelijke rekening te openen?

Ten aanzien van consumenten bepaalt de wet, te weten artikel 4:71f lid 1 van de Wet op het financieel toezicht (Wft), bepaalt het volgende:

“Een bank die in Nederland betaalrekeningen aan consumenten aanbiedt, stelt consumenten die rechtmatig in de Europese Unie verblijven op verzoek in de gelegenheid een basisbetaalrekening in euro’s aan te vragen en te gebruiken, ongeacht de nationaliteit of woonplaats van de consument en ongeacht enige andere grond als bedoeld in artikel 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.”

Deze wettelijke bepaling geldt echter enkel voor consumenten. Op dit moment ontbreekt een vergelijkbare wettelijke bepaling op grond waarvan de bank verplicht is om een zakelijke rekening te openen.

Een zakelijke rekening is essentieel

Zoals reeds gesteld is het voor het (voort)bestaan van een onderneming essentieel om door middel van een zakelijke rekening toegang te hebben tot het bancaire systeem. Indien de bank weigert een zakelijke rekening te openen, kan de onderneming veelal niet (volledig) deelnemen aan het economische verkeer. Ondanks dat een wettelijke verplichting ontbreekt, volgt uit de rechtspraak dat ondernemers niet met lege handen hoeven te staan zodra de bank weigert een zakelijke rekening te openen.

Bijzondere zorgplicht

Het beginsel van de contractsvrijheid waarop banken een beroep doen, is niet onbegrensd. Vanwege hun maatschappelijke functie rust op banken namelijk een bijzondere zorgplicht. De Hoge Raad, de hoogste rechtsprekende instantie in Nederland, heeft een belangrijk arrest op 5 november 2021 (ECLI:NL:HR:2021:1652) gewezen. Deze uitspraak is zeer relevant voor zaken waarin de bank weigert een zakelijke rekening te openen. Uit het arrest van de Hoge Raad kunnen onder meer de volgende lessen worden getrokken:

• op banken kan op grond van hun maatschappelijke positie ook ten aanzien van niet-consumenten, de verplichting rusten een betaalrekening aan te bieden
• daarbij weegt zwaar dat het zonder betaalrekening vrijwel onmogelijk is om deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer en om een bedrijf te exploiteren

Daarnaast volgt uit de aangehaalde uitspraak dat banken een gerechtvaardigd belang kunnen hebben om bepaalde cliënten te weigeren vanwege toezichtrechtelijke eisen of integriteitsrisico’s. Dit belang kan eraan in de weg staan een bank te verplichten een betaalrekening aan te bieden. Het belang van de bank in een specifieke zaak zal door de rechter worden onderzocht en afgewogen tegen het belang van de cliënt die een zakelijke rekening wenst te openen.

Alle omstandigheden van het geval

Het antwoord op de vraag of de bank in een concreet geval verplicht kan worden een zakelijke rekening te openen, is afhankelijk van alle omstandigheden van het geval. Dit dient per geval te worden onderzocht en afgewogen. Onder meer de volgende omstandigheden kunnen daarbij een rol spelen:

• eventuele reputatie- en integriteitsrisico’s voor de bank
• door de cliënt genomen concrete maatregelen ter beperking van eventuele risico’s
• of het objectief gerechtvaardigd is dat de bank het vertrouwen heeft verloren in de cliënt
• in hoeverre andere banken bereid zijn om een zakelijke rekening te openen

Weigert de bank een zakelijke rekening te openen?

Weigert de bank een zakelijke rekening te openen of heeft de bank de bankrelatie met u opgezegd? Neem dan vrijblijvend contact op met Houth Advocaat: uw kwalitatieve en betaalbare advocaat contractenrecht. Houth Advocaat adviseert en procedeert over de weigering en opzegging van bankrelaties. Houth Advocaat bedient niet alleen cliënten uit Uden en het gebied tussen Den Bosch, Nijmegen en Eindhoven, maar uit het hele land. U kunt Houth Advocaat telefonisch bereiken op het nummer 06 42 27 52 67 of via colin@houthadvocaat.nl.